بررسی اکو فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی پونه سای البرزی (nepeta crassifolia boiss. & buhse)

رشد و تولید گیاهان در اکوسیستم ها و رویشگاه های طبیعی مختلف، تحت تاثیر عوامل مختلف اکولوژیکی قراردارد. پونه-سای البرزی با نام علمی nepeta crassifolia boiss. & buhseاز خانواده نعناعیان (laminaceae) گیاهی چندساله، بوته ای که بومی ایران بوده و از ارتفاع 4000-1000 متر از سطح دریا می روید. در این تحقیق به بررسی ترکیبات اسانس این گیاه در مرحله رویشی،گلدهی در پنج رویشگاه واقع در در حوزه دلارستاق شهرستان آمل پرداخته شد. در هر رویشگاه 200 متر از 4نقطه به روش سیستماتیک تصادفی اقدام به جمع اوری نمونه گیاهی طی دو مرحله گردید و پس از خشک کردن در سایه، اسانس گیری به روش تقطیر با اب توسط دستگاه کلونجر انجام شد.جهت شناسایی ترکیبات از دستگاه کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی (gc/ms) استفاده شد. همچنین جهت بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و ارتباط آن ها با کمیت و کیفیت اسانس این گیاه،نمونه برداری از خاک مجاور گیاه تا عمق 30 سانتی متری انجام شد. در مجموع 31 ترکیب در مرحله رویشی و 21 ترکیب در مرحله گلدهی شناسایی شد. نتایج نشان داد که رویشگاه اثر معنی داری را بر روی اسانس برگ و گل داشته است و با افزایش ارتفاع در پنج رویشگاه این پارامتر به صورت معنی داری افزایش یافت. همچنین نتایج حاکی از وجود همبستگی معنی دار میان برخی عناصر خاک و ترکیبات اسانس و عصاره گیاه مورد مطالعه بوده است.